Het verschil tussen palliatieve en terminale zorg: Wat moet je weten?

Als je hoort dat je niet meer beter wordt, roept dat veel vragen op. Hoe lang heb je nog? Welke zorg is nodig? En wat is het verschil tussen palliatieve en terminale zorg? Deze twee begrippen worden vaak door elkaar gebruikt, maar betekenen niet hetzelfde. In dit artikel leggen we de verschillen uit en hoe ze elkaar aanvullen.

Wat is palliatieve zorg?

Palliatieve zorg richt zich op het verbeteren van de kwaliteit van leven wanneer genezing niet meer mogelijk is. Dit kan maanden of zelfs jaren duren en omvat medische, sociale en emotionele ondersteuning.

Belangrijke kenmerken:

• Kan vroeg in het ziekteproces starten
• Gericht op pijnbestrijding en comfort
• Begeleiding voor patiënt en naasten
• Thuis, in een zorginstelling, ziekenhuis of hospice mogelijk

Jan (72) heeft COPD en krijgt palliatieve zorg thuis. Met zuurstoftherapie en ondersteuning van een verpleegkundige kan hij blijven genieten van zijn dagelijkse wandelingen en tijd met zijn kleinkinderen.

Wat is terminale zorg?

Terminale zorg is de laatste fase van palliatieve zorg en wordt ingezet als de levensverwachting minder dan drie maanden is. De nadruk ligt op comfort en een waardig afscheid.

Belangrijke kenmerken:

• Laatste levensfase (meestal < 3 maanden)
• Intensieve pijn- en symptoombestrijding
• Thuis, in een hospice of ziekenhuis
• Emotionele en spirituele begeleiding

Els (68) heeft nog enkele weken te leven en wil thuisblijven. Dankzij terminale zorg krijgt ze 24/7 ondersteuning, zodat haar familie zich kan richten op het samenzijn in plaats van medische zorg.

De belangrijkste verschillen tussen palliatieve en terminale zorg:

Terminale zorg

Duur: Laatste drie maanden

Doel: Comfort in de laatste fase

Zorgomgeving: Thuis, hospice, ziekenhuis

Ondersteuning: Intensieve zorg en stervensbegeleiding

Pijnbestrijding en symptoomcontrole

Bij palliatieve en terminale zorg is comfort de prioriteit. Klachten zoals pijn, benauwdheid en angst kunnen de kwaliteit van leven sterk beïnvloeden. Hierdoor worden medicatie en therapieën ingezet om dit te verlichten. Bij hevige pijn wordt er bijvoorbeeld morfine en andere opioïden gebruikt, terwijl zuurstoftherapie wordt ingezet om benauwdheid te verlichten. Waar psychologische ondersteuning en medicatie weer helpt bij angst en onrust.

Soms wordt ervoor gekozen om palliatieve sedatie toe te passen. Hierbij wordt iemand in diepe slaap gebracht, om ondraaglijk lijden te verlichten. Hiervoor wordt gekozen als pijn of benauwdheid niet meer op een andere manier onder controle te krijgen zijn. Belangrijk om te weten is dat het doel hierbij niet is om het leven te beëindigen.

• Palliatieve sedatie: Verlichting van ondraaglijk lijden door een diepe slaap
• Verschil met euthanasie: Euthanasie beëindigt actief het leven, terwijl palliatieve sedatie alleen lijden vermindert

De rol van mantelzorgers en naasten

Mantelzorgers spelen een grote rol in beide zorgvormen. Zij bieden emotionele en praktische steun, maar de combinatie van mantelzorg en professionele zorg zorgt ervoor dat patiënten langer thuis kunnen blijven als dat hun wens is.

Wetgeving en vergoedingen

In Nederland wordt zowel palliatieve als terminale zorg grotendeels vergoed via de zorgverzekering. Terminale thuiszorg wordt vaak volledig vergoed, zodat patiënten in hun vertrouwde omgeving kunnen blijven.

Conclusie: Waardig leven en afscheid nemen

Palliatieve zorg helpt om de laatste fase van het leven zo prettig en betekenisvol mogelijk te maken, terwijl terminale zorg zich richt op een zacht en waardig afscheid. Beiden zijn onmisbaar voor patiënten en hun naasten.

Bij Attenza zetten we ons dag en nacht in voor een waardig afscheid van onze cliënten. Daarom bieden wij gespecialiseerde zorg, zodat mensen in hun vertrouwde omgeving, omringd door dierbaren, worden verzorgd.

Ontdek meer