Wat is palliatieve zorg?

Palliatieve zorg. Misschien had je er nog nooit van gehoord, totdat je er zelf mee te maken kreeg. Veel mensen weten niet precies wat het is, wat het verschil is met terminale zorg of welke mogelijkheden er zijn. Maar wanneer tijd ertoe doet, kan palliatieve zorg het verschil maken. In dit artikel lees je wat palliatieve zorg precies is, wanneer je ervoor kiest en hoe Attenza kan helpen om deze laatste fase van het leven zo comfortabel en menselijk mogelijk te maken.

Wat is het doel in de laatste fase van het leven?

Palliatieve zorg is er voor mensen die ongeneeslijk ziek zijn en zich richten op kwaliteit van leven. Het doel is niet om beter te maken, maar om comfort te bieden. Het helpt om lichamelijke klachten te verlichten, maar biedt ook steun op emotioneel, sociaal en spiritueel vlak. Het gaat om het toevoegen van leven aan de dagen, niet om dagen aan het leven toe te voegen. Palliatieve zorg start vaak al wanneer de diagnose ‘ongeneeslijk’ wordt gesteld en kan soms maanden of zelfs jaren duren. Het geeft ruimte om samen te zijn, nog mooie herinneringen te maken en momenten van waarde te creëren.

Hoe wordt er leven toegevoegd aan de dagen, iemand gaat toch dood?

In Nederland ligt de focus in de zorg vaak op genezing. Artsen, huisartsen en zorgverleners hebben geneeskunde gestudeerd. En de naam zegt het al: de focus ligt op genezen. Maar soms is genezing geen optie meer. Bij een palliatieve of terminale diagnose valt er vaak niets meer te genezen. Wat wel mogelijk is, is de dood uitstellen. Vaak met zware behandelingen die veel van lichaam en geest vragen.

Een voorbeeld hiervan is COPD, een chronische longziekte. De kans dat iemand hieraan overlijdt is groot. Behandelingen zijn vaak intens. Soms zo zwaar dat dagen vooral bestaan uit pijn en vermoeidheid. En zelfs dan is er geen garantie dat de behandeling aanslaat. Lukt het wel, dan blijft de vraag: hebben die paar maanden extra waarde als die met pijn en moeite worden doorgebracht?

Palliatieve zorg kijkt anders. De focus verschuift van langer leven naar beter leven. Niet langer is de vraag ‘hoeveel tijd is er nog?’, maar ‘hoe kan die tijd zo waardevol mogelijk worden ingevuld?’. Wat brengt nog geluk? Wat zou iemand nog graag willen doen? Palliatieve zorg biedt ruimte om stil te staan bij wat echt belangrijk is. Niet alleen tijd toevoegen, maar vooral leven aan die tijd. Zodat zelfs in een korte periode momenten van waarde ontstaan.

”Ik wil weer hun vader zijn, niet hun patiënt.”

Palliatieve zorg vs. Terminale zorg

Vaak is er een verwarring tussen palliatieve zorg en terminale zorg. Het lijkt misschien op elkaar, toch is het verschil groot. De palliatieve fase start eigenlijk direct wanneer iemand de diagnose ‘ongeneeslijk ziek’ krijgt. Dit kan soms nog jaren duren, waarbij kwaliteit van leven centraal staat. Palliatieve zorg biedt in deze periode ondersteuning, comfort en ruimte voor belangrijke momenten. Pas wanneer het einde écht dichtbij komt, spreekt men van terminale zorg. Dit is vaak in de laatste weken of dagen van het leven. De zorg verschuift dan naar comfort in de allerlaatste fase, waarbij rust en aanwezigheid het belangrijkste zijn. Beide vormen van zorg vallen onder palliatieve zorg, maar terminale zorg markeert het laatste stukje van de reis.

De vier domeinen van palliatieve zorg

Palliatieve zorg kijkt verder dan alleen medische ondersteuning. Het bestaat uit vier belangrijke domeinen die samen zorgen voor een holistische benadering:

Fysiek: Behandeling van lichamelijke klachten zoals pijn, benauwdheid, misselijkheid en vermoeidheid.
Psychosociaal: Ondersteuning bij angst, verdriet, onzekerheid en andere mentale uitdagingen die kunnen ontstaan bij een ongeneeslijke ziekte.
Sociaal: Hulp bij sociale vraagstukken, zoals het onderhouden van relaties of het regelen van praktische zaken die soms zwaar kunnen vallen.
Spiritueel: Begeleiding bij levensvragen, zingeving en het ondersteunen bij afscheid nemen op een manier die past bij de wensen en overtuigingen.

Hoelang duurt palliatieve zorg?

Er is geen vaste tijdsduur voor palliatieve zorg. Sommige mensen ontvangen maanden of zelfs jaren palliatieve zorg. De duur hangt af van de ziekte, het verloop en de specifieke behoeften van de patiënt. Attenza kan al vroeg in dit proces ondersteunen en biedt zorg die meegroeit, van lichte ondersteuning tot intensieve zorg in de terminale fase. Want als alleen tijd nog telt, is het de kunst om die tijd zo waardevol mogelijk te maken.

Palliatieve zorg is veel meer dan medische ondersteuning

Het is zorg die ruimte geeft om nog even samen te zijn, om herinneringen te maken en om in een vertrouwde omgeving te kunnen zijn. Het gaat om leven toevoegen aan de dagen, hoe kort of lang die ook nog mogen zijn. Attenza begrijpt dat elke situatie anders is en staat klaar om te helpen, met deskundige zorg en oprechte betrokkenheid.